Ashadi Ekadashi, ज्याला महा एकादशी (Maha Ekadashi) किंवा शयनी एकादशी (Shayani Ekadashi) म्हणूनही ओळखले जाते, हा हिंदू महिन्यातील आषाढ महिन्यातील चंद्राच्या (शुक्ल पक्ष) अकराव्या दिवशी साजरा केला जाणारा महत्त्वपूर्ण हिंदू सण आहे. हा दिवस संपूर्ण भारतात, विशेषतः महाराष्ट्र, गुजरात आणि कर्नाटक राज्यांमध्ये मोठ्या भक्ती आणि उत्साहाने साजरा केला जातो. आषाढी एकादशीचे महत्त्व प्राचीन हिंदू पौराणिक कथांमध्ये आढळते. हिंदू कॅलेंडरनुसार, असे मानले जाते की या दिवशी विश्वाचे रक्षणकर्ता भगवान विष्णू चार महिने त्यांच्या वैकुंठाच्या निवासस्थानी निद्रा घेतात. हा काळ चातुर्मास म्हणून ओळखला जातो.
{tocify} $title={Table of Contents}
आषाढी एकादशी 2023 माहिती
आषाढी एकादशीचा उत्सव महाराष्ट्रात विशेष महत्त्वाचा आहे, जिथे तो मोठ्या उत्साहात आणि भक्तिभावाने साजरा केला जातो. हा सण पंढरपूर आषाढी एकादशी (Pandharpur Ashadhi Ekadashi) म्हणूनही ओळखला जातो, कारण तो महाराष्ट्रातील सोलापूर जिल्ह्यातील पंढरपूर शहरात साजरा केला जातो. हे शहर प्रसिद्ध विठोबा मंदिराचे घर आहे, जेथे भक्त भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या विठोबाचे आशीर्वाद घेण्यासाठी येतात. आषाढी एकादशीच्या दिवशी आळंदी आणि देहू शहरातून पंढरपूरपर्यंत ‘दिंडी’ (Ashadhi Ekadashi Dindi) म्हणून ओळखली जाणारी भव्य मिरवणूक काढण्यात येते.
दिंडी ही भक्तांची एक लांबलचक मिरवणूक आहे, जी संतांच्या पावलांचे ठसे असलेल्या पालख्या घेऊन 250 किमी पेक्षा जास्त अंतर असलेल्या पंढरपूरपर्यंत चालत जाते. या दिंडीला भक्तिगीते व संगीताची साथ असल्याने वातावरण भक्तिभावाने व भावपूर्णतेने भरलेले असते. दिंडीसोबतच आषाढी एकादशीच्या दिवशीही भाविक उपवास देखील करतात. हा उपवास ‘एकादशी उपवास’ (Ashadhi Ekadashi Upwas) म्हणून ओळखला जातो आणि तो स्त्री आणि पुरुष दोघेही पाळतात.
एकादशीच्या दिवशी सूर्योदयापासून दुसऱ्या दिवशी सूर्योदय होईपर्यंत भक्त अन्नपाणी वर्ज्य करतात. असे मानले जाते की भक्ती आणि प्रामाणिकपणाने व्रत पाळल्याने भक्तांना आध्यात्मिक ज्ञान प्राप्त होण्यास आणि त्यांची पापे साफ करण्यास मदत होईल.आषाढी एकादशीचा उत्सव केवळ महाराष्ट्रापुरता मर्यादित नाही. हा सन गुजरात आणि कर्नाटकसह भारताच्या इतर भागांमध्येही साजरा केला जातो. गुजरातमध्ये, हा सण देवशयनी एकादशी किंवा हरी शयनी एकादशी म्हणून ओळखला जातो आणि तो चातुर्मास कालावधीची सुरुवात दर्शवितो.
Ashadhi Ekadashi 2023 Information
आषाढी एकादशीच्या दिवशी भक्त उपवास करतात आणि भगवान विष्णूची प्रार्थना करण्यासाठी मंदिरांना भेट देतात. कर्नाटकात हा सण आषाढ शुक्रावरा म्हणून ओळखला जातो आणि तो आषाढ महिन्यातील सर्व शुक्रवारी साजरा केला जातो. आषाढी एकादशीचा उत्सव केवळ हिंदू धर्मापुरता मर्यादित नाही. हा सण जैन समाज देखील साजरा करतो. आणि त्याला देवशयनी एकादशी (Devshayani Ekadashi) असे संबोधले जाते. जैन पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी जैन धर्माचे संस्थापक भगवान महावीर यांना जन्म-मृत्यूच्या चक्रातून ‘मोक्ष’ किंवा मुक्ती प्राप्त झाली. भक्त उपवास करतात आणि भगवान महावीरांची प्रार्थना करतात, त्यांचे आशीर्वाद आणि धार्मिकतेच्या मार्गावर मार्गदर्शन मिळवतात.
Ashadhi Ekadashi Date 2023
आषाढी एकादशी 2023 मध्ये गुरुवार दिनांक २९ जून रोजी आहे.